11549

Битта Ласеттини “экиб”, олтитасига эга бўлган бизнесмен ҳикояси

Юрган дарё… дейишган доноларимиз. Шу сабабли бўлса керак, дам олиш ёки байрам кунлари Самарқандга бориб, ота-онамни кўриб, уларнинг дуоларини олишни афзал кўраман. Жаннатмонанд юртимизнинг пойтахти азим Тошкентдан кўҳна Самарқандгача бўлган кенг ва равон йўлда қаергадир отланган инсонлар билан гурунглашиб кетсангиз, йўлнинг узоқлигини ҳис қилмайсиз.

Ҳаваскор фермер

Бир сафар Тошкентга келаётганимда, уч нафар ёш йигит қўл кўтарди. Автомобилни йўл четида тўхтатдим. Улардан бири келиб: “Ака, Тошкентдан келган меҳмонимиз бор эди. Пойтахтга кетаётган бўлсангиз сиз билан уйига етиб олса, деб тўхтатган эдик”,– деди. Мен рози бўлдим. Меҳмон йигит ўртоқлари билан хайрлашиб автомобилга ўтирди. Автомобиль оҳиста жойидан қўзғалди. Бир маромда оқаётган Сирдарёдан ўтдик ҳамки, кўринишидан олий маълумотли, шаҳарликларга хос кийинган йигит жим кетмоқда эди. Охири уни суҳбатга тортдим.

– Сирдарёга курсдошларникига келганмидингиз?

– Йўқ, шу ерда бир иш бошлагандик. Шу иш баҳона улар билан яқиндан танишиб қолдик.

– Ие, одатда иш бошлайман деб одамлар пойтахтга боришади, сиз эса шундай имкониятлар шаҳри Тошкентдан келиб, Сирдарёда иш очдингизми?!

Бу гапимга ҳамроҳим кулиб қўйди-да, бошлаган иши, бу иш учун айнан нима учун Сирдарёни танлаганини ҳикоя қилишга тушди.

– Олдин Тошкентда каттагина иссиқхонамиз бор эди. Яқин йиллардан бошлаб иссиқхоналарни иситиш билан боғлиқ муаммолар пайдо бўлгандан кейин бу ишни йиғиштириб қўйгандик.

Биласиз, бекор ўтиргандан кўра, бекор ишлаган яхши. Ҳали уйланишим, алоҳида уй-жой қилишим керак. Пойтахтда эса никоҳ тўйини ўтказиш, янги уй сотиб олиш осон эмаслигини билсангиз керак. Булар учун маблағни қандай топсам экан деб кўп ўйладим. Йирикроқ бизнес бошлай десам, қўлимда етарли дастмоя ҳам йўқ эди. Шунда узоқ ўйлаб ўтирмай, ўзим миниб юрган “Lacetti” автомобилини бозорга олиб чиқдим.

Қўлимга таҳминан 60 миллион сўм пул тушди. Дастмоя бор, энди бу пулни қандай бизнесга тикиш ҳақида бош қотириш керак эди. Хизмат кўрсатиш соҳасида бирор иш қилиш учун олдиндан каттагина маблағингиз ва ишончли ходимларингиз бўлиши керак. Ишлаб чиқариш соҳасидаги рақобатни енгиб ўтиш учун эса замонавий технологиялар керак. Мендаги пулга бундайишларни бошлаб бўлмайди.

Ғоянинг туғилиши

Ўша кунларнинг бирида Қозоғистонда ишлаб келган бир оғайним мош етиштирадиган танишларинг йўқми, Қозоғистонда жуда кўп кетар экан деб қолди. То бу гапнинг мағзини чаққунимча, ёз ҳам келиб қолди. Энди мош экишнинг вақти ўтди деб ўйлаган бўлсам-да, қизиққаним учун интернетдан маълумотлар қидиришга тушдим. Мошнинг қандай навлари борлиги, уларнинг қай бири ҳосилдорлиги, юқори ҳосилдорликка эришиши учунқандай ерга экиш кераклиги ҳақида маълумотлар тўпладим. Бир вақтнинг ўзида Қозоғистонда йирик миқдорда мош сотиб олувчи компанияни топиб, уларнинг талаблари билан яқиндан танишдим.

Буни қарангки, мошни йилига икки марта экиб олиш мумкин экан. Дастлаб баҳорда экилса, иккинчи марта буғдойдан бўшаган ерларга экишҳам мумкин экан. Бирдан ҳаёлимга Сирдарё келди – бу ерда ғалла кўп экилади. Ер топиш ҳам қийин бўлмайди. Шундай қилиб, Сирдарёда ғалладан бўшаган 60 гектар ерни арзон нархда ижарага олдим. Қозоқ ҳамкорларнинг талабига кўра, мошнинг “Дурдона” навидан уруғлик учун 120 кило харид қилдим. Бошлаган ишим ўзимга ҳам ёқа бошлади. Чунки ер майдони ва уруғлик учун мўлжалимдагидан ҳам камроқ маблағ сарфладим.

Ҳозир мени кузатиб қўйган икки нафар ўртоғим билан шу ерда танишдим – улар 60 гектар ерга экилган мошни ўз вақтида суғориш ва зарур агротехник талабларни бажаришни ўз зиммаларига олишди. Сарф-харажатларни эса мен кўтарадиган бўлдим.

Кутилмаган даромад

Шундай қилиб, ҳафтада бир икки бор Сирдарёга келиб, экин майдонидан хабар олиб юрдим. Асосий маблағ мошни ўтоқ қилишга ёлланган ишчиларнинг иш ҳақисига ва ҳосилни янчиб олишга сарфланди. Биласизми, бизнесимизнинг самарадорлиги мен кутгандан ҳам зиёда бўлди. 60 гектар ердан 100 тоннадан ортиқ ҳосил кўтардик. Барчасини юртимиздаги қонунчилик талабларига мос ҳолда экспорт қилдик – тўлов масаласида Қозоғистондаги ҳамкорларимиз бизга панд бериб қўйишмади.

Тўловлар тўлиқ амалга оширилгач, автомобилимнинг пулини алоҳида чиқариб ташлагандан кейин, уччаламизга 100 миллиондан пул қолди. Ҳозир шериклар билан кейинги йилда ҳам биргаликда ишлаш учун келишиб қайтяпман…

Ҳамроҳимнинг сўзларини тинглар эканман, доноларнинг “Қимирлаган қир ошар” деган ибратли сўзлари хаёлимдан ўтди. Бу йигит ёш бўлишига қарамасдан, бизнесини муваффақиятли йўлга қўя олганига ич-ичимдан қойил қолдим. Юртимизда тадбикорлар учун яратилган қулай имкониятларнинг амалдаги натижаси шу эмасми?

Суҳбат билан бўлиб, Тошкент шаҳрига кириб келганимизни ҳам сезмай қолибмиз. Ҳамроҳимни илтимосига кўра, Учтепа ҳокимияти ёнида қолдирдим. Машинадан тушаётиб, ҳаётида қувончли воқеалар кетма-кет бўлаётганини сўзлар экан, ён чўнтагидан таклифнома олиб узатди: “Ака, тўй бошлаб қўйганмиз, бахтли кунларимизда азиз меҳмонимиз бўлинг!”

 

 

Манба: Kommersant.uz